ΜΑΓΙΑΤΙΚΑ ΣΤΕΦΑΝΙΑ...

ΜΑΗΣ ο μήνας τσ' Ανοιξης, νάτος σήμερα φτάνει
λουσμένος χίλιες μυρωδιές, με λουλουδοστεφάνι

Η Πρωτομαγιά είναι η γιορτή της άνοιξης, αλλά και ολόκληρης της φύσης και το μαγιάτικο στεφάνι είναι το μοναδικό έθιμο αυτής της μέρας που έχει μείνει και τηρείται ακόμη και σήμερα, που μας συνδέει με την παραδοσιακή πρωτομαγιά, μια γιορτή της άνοιξης και της φύσης πλούσια σε εκδηλώσεις σε παλαιότερες εποχές.

Πρόκειται για ένα πανάρχαιο έθιμο που τηρείται πιστά σε κάθε μεριά της χώρας. Κάθε τέτοια μέρα ένα λουλουδένιο στεφάνι στολίζει τις πόρτες των περισσότερων τουλάχιστον σπιτιών. Παλιότερα η κατασκευή του αποτελούσε ολόκληρη ιεροτελεστία, αφού τίποτα δεν αφηνόταν στην τύχη και καθετί που είχε πάνω του είχε και το δικό του συμβολισμό...

Το μαγιάτικο κλαδί ή στεφάνι έχει κατά πάσα πιθανότητα τις ρίζες του στην αρχαιότητα.

Είναι γνωστό ότι στην αρχαία Ελλάδα τέτοια κλαδιά ή στεφάνια χρησιμοποιούσαν πολύ συχνά και δεν έλειπαν από καμία σημαντική εκδήλωση. Επιπλέον, είναι αξιοπρόσεκτο ότι μια σημαντική γιορτή ενός μήνα των αρχαίων, του Θαργηλιώνος, που αντιστοιχούσε περίπου χρονικά στο Μάιο, περιελάμβανε στα δρώμενά της την κατασκευή ενός κλαδιού ανάλογου με το μαγιάτικο. Το κλαδί αυτό δεν το έφτιαχναν με άνθη, αλλά με κλαδιά οπωροφόρων δέντρων, στα οποία τοποθετούσαν επίσης κρεμμύδι και σκόρδο.

Στις μέρες μας έχουμε καθιερώσει στεφάνια από λουλούδια του αγρού ή των κήπων, τα οποία τοποθετούμε για λίγο καιρό (κατά παράδοση μέχρι να καούν στις φωτιές του Αϊ - Γιάννη του Κλήδωνα, στις 23 Ιουνίου) στην κύρια είσοδο των σπιτιών μας.

Δύσκολα μπορεί πια να ανιχνευτεί συμβολισμός στο σύγχρονο μαγιάτικο στεφάνι. Για τους περισσότερους δεν αποτελεί ίσως τίποτα περισσότερο από μια όμορφη σύνθεση λουλουδιών, χωρίς να παραπέμπει σε συσχετισμούς σύμφωνα με τους οποίους χαρίζει στους ενοίκους ενός σπιτιού υγεία, καλή τύχη, ειρήνη, ευτυχία και ευφορία. Σίγουρα όμως η κατασκευή του προσφέρει χαρά σε μικρούς και μεγάλους.

Παλιότερα όμως το στεφάνι του Μάη έπρεπε να έχει ορισμένα λουλούδια για να πιάσουν οι ευχές που έκαναν οι νοικοκυρές, όπως:

Τριαντάφυλλα, γαρίφαλα, βιόλες, πασχαλιές (λιλά), γεράνια, για να είναι ανθισμένο το σπίτι.
Κλωνάρια ανθισμένα από αγιόκλημα ή ελιά, για την ευτυχία του σπιτιού.
Στάχυα και λουλούδια του κάμπου, όπως μαργαρίτες, παπαρούνες, για να είναι γεμάτο.
Μια κουκιά (φυτό) με τις ρίζες και τους καρπούς της, για τη γλωσσοφαγιά.
Ένα κλωνάρι λυγαριάς, για την αγάπη των κοριτσιών του σπιτιού.
Ένα κεφάλι σκόρδο, κρεμασμένο στη μέση του ώστε να φαίνεται, για το μάτι.