ΠΡΟΓΕΥΜΑ ΚΑΙ ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΟ...

Τι με κρατούσε και με μεγάλωνε ανάμεσα στα γεύματα από τη παιδική μου ηλικία, ως πολλά χρόνια μετά..

Μπισκότο του Χαλβατζή χύμα από τον τενεκέ.
Μεγαλο-μπακάλικο είχε ο Χαλβατζής την εποχή που άρχιζα να περπατώ και πηγαίναμε για ψώνια οικογενειακώς κάθε Σάββατο, όπου κάθε φορά εμένα με φιλοδωρούσε με ένα μπισκότο της εποχής που έπαιρνε από έναν τετράγωνο τενεκέ με πολλά τέτοια χύμα, για να μεγαλώσω γρήγορα όπως έλεγε. Πέθανε νωρίς, ένα βράδυ ο πατέρας γυρίζοντας σπίτι ανάγγειλε τον πρόωρο θάνατο του και λυπήθηκα έναν άνθρωπο που δεν θυμάμαι καν πως ήταν...

Χαρούπι
Αντί για σοκολάτα, όταν πηγαίναμε με το σόι στο χωράφι και μαζεύανε ελιές, αφήνοντας με εμένα τρίχρονο να περιπλανώμαι εδώ κι εκεί. Από την χαρουπιά, σκούπισμα όπως - όπως στα ρούχα όπως έβλεπα να κάνουν μικροί - μεγάλοι στην ανάπαυλα τους, τρωγόταν μια χαρά σαν σνάκ και πρόσφερε αρκετές θερμίδες να βγει η μέρα...

Αυγουλάκι σπιτικό
Ένα την ημέρα κάποτε, φρέσκο από την κότα που είχαμε ζωντανή στην αυλή του σπιτιού μας και μου το πρόσφερε για καιρό, μέχρι να έρθει η ώρα της για σφάξιμο και φάγωμα, για ν' αντικατασταθεί με άλλη νεώτερη που έφερνε η μάνα μου από το χωριό της...

Μουσταλευριά ξεραμένη στον ήλιο
Από την γιαγιά που έφτιαχνε πολλή κι έτρωγε λίγη, έτσι περίσσευε ποσότητα για να την ξεράνει και να τη έχει όλο τον χρόνο σαν γλυκό. Αυτή που φτιάχναμε στο σπίτι δεν κρατούσε παρά λίγες μέρες μόνο, πολλά τα στόματα. Ομοίως και ο ξινός τραχανάς που εμείς τον τρώγαμε χλωρό την εποχή του κι εκείνη ξερό σαν σούπα τον χειμώνα.

Νέο Βιτάμ
Ακόμη το λένε "νέο" αν κι έχουν περάσει δεκαετίες από τότε που το πρωτοδοκίμασα. Στο χρυσαφί περίβλημα του, τετράγωνο και σκληρό, μαλάκωνε πάνω στο ζεστό ψωμί από τον ξυλόφουρνο της γειτονιάς και καταναλώνονταν οικογενειακώς...

Στάκα
Μόνο όταν πηγαίναμε στο χωριό ή μας την έφερναν στο σπίτι. Ότι καλύτερο έχει να δώσει το γάλα, τρωγόταν πάνω στο ψωμί με ζάχαρη ή ψημένη με τέχνη μην κολλήσει και ζεστή, θρεπτικότατη...

Γιαούρτι από του Γιαννακάκη
Αντικαθιστούσε καμιά φορά το βραδινό μας φαγητό, όταν δεν είχε διάθεση ή χρόνο να μαγειρέψει η μάνα. Πρόβειο με τσίπα και με ιδιαίτερη θρεπτική αξία, δεν συγκρίνεται με τα σημερινά κατασκευάσματα γνωστών εταιρειών. Με ζάχαρη ή μέλι όταν υπήρχε στο σπίτι και ψωμί. Άλλη φορά τη βγάζαμε με τηγανίτες και ζάχαρη...

Σύκα ξερά, σταφίδες, αμύγδαλα, καρύδια, φυστίκια
Τα καρύδια από τη δική μας καρυδιά που ραβδίζαμε κάθε Σεπτέμβρη και μαύριζαν τα χέρια για μέρες στο πρώτο τους καθάρισμα από τον φλοιό. Τα υπόλοιπα τα παίρναμε από κουτραμπάτο όταν ο πατέρας προσπαθούσε να πουλήσει καρύδια χύμα σε μαγαζιά. Δεν λείπανε ποτέ από το σπίτι μας, εύκολος μεζές για την τσικουδιά που κερνούσε η μάνα τους επισκέπτες. Στο λούνα πάρκ όταν το στήνανε στο ανοιχτό χωράφι της Ρεγγίνας και πηγαίναμε να δούμε, δοκιμάζαμε και τα σποράκια της Βικτόριας, 1 δραχμή η ποσότητα που χωρούσε το φλυτζανάκι του καφέ φρεσκοψημένα επιτόπου στο πόστο της...

Μούρνα και μανταρίνια
Μούρνα το καλοκαίρι από τις 2 μεγάλες μουρνιές που υπήρχαν στην γειτονιά εκατέρωθεν του σπιτιού μας, οι οποίες μας τροφοδοτούσαν με καρπούς τους κατοίκους μικρούς - μεγάλους και δεν φτάνανε για όλους, ιδίως οι γριές δεν άφηναν ούτε ένα να πέσει κάτω να πατηθεί και να μαγαρίσει τον δρόμο όπως βλέπω παντού όπου υπάρχουνε μουρνιές σήμερα μιας και κανείς δεν τα τρώει πια κι άδικα πάνε χαμένα.

Μανταρίνια γλυκά και ξινά από το κομμάτι που δικαιούμαστε από το περιβόλι μας, γέμιζε τις τσέπες του ο πατέρας μου όταν πηγαίναμε οικογενειακώς στον δημοτικό κήπο απογεύματα Κυριακής με χειμωνιάτικη λιακάδα. Χορτάτοι με τον χυμό τους και με αρκετή βιταμίνη C, δεν δίναμε ιδιαίτερη σημασία στο άχρηστο μαλλί τη γριάς με το καρότσι ή τα φυστίκα που πουλούσε 1 δραχμή το χωνάκι με 5 καρπουλάκια μέσα ο άλλος ο ξερακιανός!

Ζάχαρη και λάδι
Το πιο απλό παρασκεύασμα, λίγο λάδι σε μια φέτα ψωμί, λίγη ζάχαρη και να ένα απογευματινό που με κρατούσε για ώρες τρέχοντας στις γειτονιές τα καλοκαιρινά απογεύματα για παιχνίδι, μέχρι να βραδιάσει και να δεήσω να νεμαζωχτώ στο σπίτι για βραδινό, όντας μικρό παιδί ακόμη και "κυκλοφορεί και ο χωροφύλακας και μαζεύει τους αλήτες" φώναζαν οι γειτόνισσες, τακτικός σε κάθε γειτονιά τότε τα χρόνια της επανάστασης...

Ψωμί με σάλτσα
Πατάτες και μελιτζάνες ψημένες στο τσικάλι με άφθονη σάλτσα, που λίγη σε μια φέτα ψωμί δαμάζει την πείνα μετά το σχολείο και πριν το φαγητό...

Μερέντα
Διαχρονική γλυκιά λιχουδιά, θρεπτική και σχετικά εύκολη στην μεταφορά, έσωσε αρκετές φορές την κατάσταση ακόμη και στην θητεία μου όταν ήταν κακό το φαγητό, πάνω σε ψωμί που άρπαζα από τα μαγειρεία φεύγοντας και την έτρωγα μαζί με ταμπλέτες αμινοξέων...

Ντομάτα
Μόλις κομμένη από την ντοματιά, αν τύχει και κανένα χλωρό κρεμμύδι, πλυμένα στον ποταμό δίπλα στον "Καλοσυκιά" και συνοδευόμενη με το ψωμί που έφερνε ο θείος τυλιγμένο σε μαντήλι από τις τέσσερις γωνίες του, με λίγο τυρί που ξεραινόταν ως το κολατσιό και ελιές παστές που αντικαθιστούσαν την έλλειψη αλατιού στο χωράφι, με το απαραίτητο κρασί για κείνον να βγει η μακρύ ημέρα ποτίσματος. Και αγγούρι τραγανό είχε το πρόχειρο μενού καθισμένοι στα χαλίκια δίπλα στην κοίτη. Νερό πίναμε μετά με το μουστρί μας, σκύβοντας στο καθαρό τότε ποτάμι...

Μπισκότο της 1 δραχμής
Δεν υπάρχει τώρα πια, σε αντίθεση με το άλλο κι ακριβότερο το γεμιστό "Παπαδοπούλου" που έφτασε ως σήμερα, μα ένα τέτοιο χαρτί μπισκότα μικρά ήταν απαραίτητο στο διάλειμμα στις πρώτες τάξεις του δημοτικού...

Τυρόπιτες του Κλάρα και παγωτά "Διεθνές"
Χορταστικές στρογγυλές τυρόπιτες από την μικρή βιοτεχνία για τα μεγαλύτερα παιδιά, καθώς και παγωτά ανταγωνιστικά της ΕΒΓΑ και της ΔΕΛΤΑ τότε. Απαραίτητα σε κάθε σχολείο, τα έφερνε με χαρτόκουττες ο Ιούδας, όπως καταλήξαμε ομοφώνως οι μαθητές πως μοιάζει ο άνθρωπος με μια φωτογραφία από το τότε βιβλίο θρησκευτικών. Τα παγωτά πουλιούνταν το καλοκαίρι μετά το κλείσιμο των σχολείων και στις γειτονιές από παγωτατζή με ψυγείο - ποδήλατο και γινόταν ανάρπαστα από μικρούς και μεγάλους...

Εκλέρ
Άλλο ένα προϊόν του παραπάνω και άλλων ζαχαροπλαστείων, που πότε - πότε δοκίμαζα, σαν επιβράβευση για κάτι που έκανα. Καταναλωνόταν σε μεγάλες ποσότητες από νεαρούς της εποχής σε σινεμάδες μαζί με ντόπια αναψυκτικά, υπήρχε ολόκληρη βιομηχανία τότε μα εγώ δεν τα προτιμούσα, όποτε διψούσα έπινα νερό και μόνο και δεν θυμάμαι τίποτα για λεμονάδες, πορτοκαλάδες και μπιράλ, που σε αναμνήσεις άλλων άφησαν εποχή...

Κουλούρι με σισάμι ξεροψημένο
Καμμιά σχέση νομίζω δεν είχε με τα σημερινά κι άνοστα κουλούρια, τα έφτιαχνε και τα πουλούσε ένας και μόνο κουλουράς με κείνο το παλιό πράσινο τρίκυκλο, δίνοντας σαν bonus στους τακτικούς του πελάτες και κάποια κομμάτια από κείνα που σπούσανε στις λαμαρίνες από το κούνημα της μηχανής κατά την μεταφορά τους...

Σουβλάκι
Το πασίγνωστο ελληνικό έδεσμα, το πρωτοαγόρασα μόνος μου όταν έκανε 10 δραχμές το ένα, αρκετά μεγάλος πια για να κυκλοφορώ έξω από το σπίτι για να το παραγγέλνω στα πιο ονομαστό σουβλατζίδικο της εποχής τότε του "Καλαϊτζάκη" και να το τρώγω στο ανοιχτό χωράφι της Ρεγγίνας ή στο παλιό ΚΤΕΛ χαζεύοντας τα υπεραστικά λεωφορεία...Το άλλο της "Μίμας" που τρώγαμε σπανιότατα κανένα σουβλάκι τα πολύ μικρά μου χρόνια είχε κλείσει οστόσω.

Η Μίμα όμως που άλλαξε δουλειά τότε κι άνοιξε μαγαζί με χειροποίητα πλεκτά και δαντέλες που ταίριαζε καλύτερα σε γυναίκα όπως της φώναζε συνέχεια η γριά μάνα της, ζει ακόμη σήμερα έχοντας τα χρόνια του ψηλού πολιτικού μας...