ΠΑΙΔΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ...

Σήμερα ότι έχει σχέση με παιδί και παιχνίδι έγινε απόλυτα εμπορεύσιμο είδος, από τις πολυεθνικές εταιρίες που έφτασαν στο σημείο να επιβάλλουν, να κατευθύνουν και να ελέγχουν τις επιθυμίες των παιδιών...

Ένας τρόπος είναι οι συναρπαστικές παιδικές ταινίες και σε μορφή 3d στις οποίες έμμεσα διαφημίζονται τα ανάλογα "παιδικά είδη - παιχνίδια" τους. Κυρίαρχη αυτοκρατορία η Ντίσνεϊ...

Όπου προπορεύεται το χρήμα όλες οι πόρτες ανοίγουν, ενώ αντίθετα (πάλι με το χρήμα) οι επιστημονικές φωνές που θα μπορούσαν να μιλήσουν σωπαίνουν! Αυτή είναι η δύναμη του εμπορίου και του μάρκετινγκ των παιδικών παιχνιδιών. Αυτή η κατάσταση επιβλήθηκε, εδώ και δεκαετίες, με τον ανηλεή βομβαρδισμό των τηλεοπτικών, δελεαστικών για τα παιδιά, διαφημίσεων.

Για το σκοπό αυτό, εξαγοράζονται ακόμα και συνειδήσεις πολιτικών που επιτρέπουν την ανεξέλεγκτη επαφή των παιδιών με τα προϊόντα των πολυεθνικών εταιριών. Με φανταχτερά χρώματα και σχήματα, εντυπωσιακές φωνές και επιδόσεις, νεκρά πλαστικά κουκλάκια και transformers, playmobil και playstation, κινητά και MP3, έχουν καταφέρει να "δολοφονήσουν" τη δημιουργική φαντασία των παιδιών. Ειδικά, οι γενιές μετά το 1970, γνώρισαν την εμπορική εξαπάτηση σε πολλά επίπεδα: βιβλία, κινούμενα σχέδια, παιχνίδια κ.λπ.

Στόχος κάθε πολυεθνικής εταιρίας που ασχολείται με παιδικά προϊόντα είναι η εκμηδένιση της "ανάπτυξης της φυσικής ικανότητας των παιδιών για παιχνίδι", με την επιβολή, ως δήθεν επιθυμίας των παιδιών, του οποιουδήποτε εμπορεύματός τους. Η παιδική φαντασία όμως, από τη φύση της, δεν προγραμματίζεται. Όμως διαστρεβλώνεται. Γι' αυτό τα σημερινά παιδιά δεν είναι ευτυχισμένα, επειδή δεν παίζουν πραγματικά και δεν προστατεύονται όπως πρέπει. Η απάτη μεγεθύνεται, όταν τα προς πώληση παιχνίδια αναφέρουν ότι είναι "παιδαγωγικώς κατάλληλα"...

Το δημιουργικό παιχνίδι αυτό που αφήνει ελεύθερη τη φαντασία χωρίς να την αιχμαλωτίζει σε προκατασκευασμένα καλούπια τυποποιημένων ενεργειών, σήμερα είναι είδος υπό εξαφάνιση. Κι όμως είναι αυτό που προάγει ιδιότητες θεμελιώδεις για τη διάπλαση δημοκρατικών πολιτών, όπως η περιέργεια, η ικανότητα για λογική σκέψη, η κατανόηση του άλλου, η προθυμία για μοίρασμα, η συνεργασία, καθώς και μια αίσθηση επάρκειας - η πίστη ότι ένα άτομο μπορεί να κάνει τη διαφορά στον κόσμο.

Στο δημιουργικό παιχνίδι η φαντασία των παιδιών δημιουργεί κόσμους που κανείς άλλος δεν μπορεί να δεί ούτε να μπει σ' αυτούς. Έτσι μαθαίνουν να διευρύνουν τα όνειρά τους, τις ελπίδες τους, και φυσικά να κατανικούν τους φόβους τους.

Μια ουσιαστική ιδιότητα των παλιών παιχνιδιών φαντασίας ήταν το παιχνίδι ρόλων:
Ο "αρχηγός" ήταν πράγματι αρχηγός της ομάδας παιδιών, η "μαμά" ήταν πράγματι μαμά με όλα τα δείγματα συναισθηματικότητας και τρυφερότητας, οι "κλέφτες κι αστυνόμοι" έδιναν αληθοφάνεια στους ρόλους τους κ.λπ. Η μίμηση αυτή ήταν ένας δάσκαλος για την αυριανή κοινωνία τους.

Αν μελετήσουμε το είδος παιχνιδιών που αγοράζουμε στα παιδιά σήμερα, ή αυτά με τα οποία τα απασχολούμε απ΄ τη στιγμή που γεννιούνται μέχρι την ενηλικίωσή τους, μάλλον θα απογοητευθούμε. Τόσο από την παιδαγωγική αξία που έχουν αυτά (και συνήθως δεν έχουν) όσο (και το σπουδαιότερο) από το κατά πόσον αναπτύσσουν τη δημιουργική φαντασία των παιδιών.

Σε περασμένες εποχές που η λέξη κατανάλωση δεν ήταν τρόπος ζωής, μια και το χρήμα ήταν πανάκριβο, ούτε η εμπορευματοποίηση των πάντων ήταν κανόνας, το παιδικό παιχνίδι ήταν απλό, αλλά όλο μαγεία. Μέσα απ' την ευτέλειά του έβλεπες πολλά άλλα πράγματα που έπλαθε από μόνη της η φαντασία σου:

- Τα κακοφτιαγμένα ξύλινα σπαθιά και τόξα με λάστιχο και μανταλάκια, έφτιαχναν τους καλύτερους αντίπαλους στρατούς, σε δρόμους και αλάνες, με ηρωϊκές νίκες ή ήττες!
- Η πάνινη μπάλα που έφτιαχναν, η πλαστική μπάλα κι αργότερα η δερμάτινη που αγόραζαν συνήθως, ήταν ο καλύτερος κράχτης για την οργάνωση ομάδων αγώνων ποδοσφαίρου γειτονιών.
- Οι βώλοι, το πατίνι, το τσιλίκι, η κατρακύλα, το κρυφτό, το κυνηγητό, ήταν παιχνίδια συντροφιάς και άμιλλας, ενώ το μεγάλο οριζόντιο κλαδί ήταν το καλύτερο άλογο για ιππασίες. Μην πούμε αν υπήρχε κανένα παλιό εγκαταλειμένο αυτοκίνητο...
- Η ξύλινη σβούρα με τις γαλάζιες και κόκκινες γραμμές της σε ταξίδευε σε άλλους κόσμους, με τους ατέλειωτους γύρους της.
- Το χωρίς εξώφυλλο πολλές φορές και εικόνες, φτηνό βιβλίο ενός Ρόμπερτ Λούις Στήβενσον, Μάρκ Τουέιν ή Ιούλιου Βερν, σου δημιουργούσε τους ομορφότερους κόσμους άλλων εποχών, που όμως ήταν δικής σου κατασκευής...

Σήμερα η τηλεόραση, με τα παιδικά κανάλια ή τις παιδικές εκπομπές έχει υποκαταστήσει τα πάντα. Κατασκευάζει ιστορίες ή πλασάρει επιθυμίες στα παιδιά, με ήρωες κινουμένων σχεδίων αντιαισθητικούς, στερεότυπους ενός κατασκευασμένου επί τούτου κόσμου.. Όπως κατά βάθος είναι οι ήρωες του Ντίσνεϊ, η Μπάρμπι, Ο Σούπερμαν, ο Μπόμπ ο Σφουγγαράκης, οι transformers, τα πολεμικά όπλα κι οι πολεμιστές, ο Spiderman, η Μονόπολη κ.λπ.

Εντυπωσιασμός και μίμηση, οι αδιαφιλονίκητοι κράχτες της αγοράς. Βίντεο, DVD, καλωδιακοί και δορυφορικοί σταθμοί, διαδίκτυο, MP3, κινητά, μια πανστρατιά οργανωμένης εξαπάτησης γονέων και παιδιών που εγκλωβίζει στην αγορά/κατανάλωση ψυχοφθόρων παιχνιδιών.

Η συνέπεια της πραγματικότητας ότι εκατομμύρια παιδιά μεγαλώνουν στερούμενα το παιχνίδι, είναι η διάπλαση ενός κόσμου χωρίς χαρά, δημιουργία, κριτική σκέψη, ατομική πρωτοβουλία και νόημα όλα αυτά για τα οποία αξίζει να είναι κανείς άνθρωπος!

Ενός κόσμου ευάλωτου στις ορέξεις των μεγάλων και ισχυρών οικονομιών κι εταιρειών...