Τετάρτη 5 Αυγούστου 2009

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΗ ΚΟΥΡΑ ΟΖΩΝ...


Η αρχή του καλοκαιριού χαρακτηρίζεται από τις κουρές των οζών. Τα πρόβατα πρέπει να απαλλαγούν από το μαλλί που θα τα ζεσταίνει κατά το καλοκαίρι, ενώ παλιότερα, στις εποχές της φτώχειας αλλά και της αυτάρκειας, το μαλλί τους θα γινόταν ρούχα, πατανίες, οι αργαλειοί θα έπαιρναν φωτιά.

Σήμερα οι κουρές έχουν κρατήσει κυρίως τον πρώτο τους σκοπό. Αποτελούν όμως και μιαν ευκαιρία για γιορτή.

Η κουρά παρά τον όγκο δουλειάς της πρέπει να εκτελεστεί σε μια μέρα γιατί θα είναι δύσκολο την επομένη να συγκεντρώσει ο κτηνοτρόφος τα εναπομείναντα ζώα για να τα κουρέψει.Ο βοσκός δε μπορεί να κουρέψει μόνος του. Θέλει βοήθεια, γιατί τα πρόβατα είναι πολλά, αν προσπαθήσει μόνος να κουρέψει θα χρειαστεί πολύ περισσότερο χρόνο και προσπάθεια. Μπορεί όμως να καλέσει στην κουρά κι άλλους που γνωρίζουν τη δουλειά.

Ήδη, η λέξη "καλέσει", προδιαθέτει για γιορτή κι όχι για αγγαρεία, κι είναι πολύ σημαντικό στη σημειολογία της κρητικής διαλέκτου ότι όλες οι δουλειές που απαιτούν ένταση εργασίας σε περιορισμένο χρόνο γίνονται με κάλεση. Κάλεση για αφιλοκερδή προσφορά εργασίας, όχι με μεροκάματα, αλλά με συλλογική προσπάθεια μεταξύ φίλων και συγγενών.



Η δουλειά μοιράζεται. Άλλος μπουζιάζει, άλλος κουβαλά το μπουζιασμένο οζό στον κουρίσκο, κι ο τελευταίος κουρεύει, λύνει το πρόβατο και αρχίζει με το επόμενο. Έτσι, ο χρόνος μειώνεται σημαντικά. Ο βοσκός μόνος του δε θα χρειαζόταν το χρόνο της κουράς επί τον αριθμό των συμμετεχόντων, θα χρειαζόταν πολύ περισσότερο.

Πέρα από το χρόνο, μια δουλειά που μόνη της θα ήταν μονότονη και κουραστική γίνεται τώρα μια συλλογική προσπάθεια. Ο κόπος μοιράζεται μεταξύ των συμμετεχόντων, τα πειράγματα και τα χωρατά περισσεύουν και ο χρόνος που απαιτείται είναι χρόνος παρέας κι όχι δουλειάς.

Και φυσικά η συμμετοχή δεν πληρώνεται. Ο ένας που σήμερα κουρεύει τα δικά του πρόβατα αύριο θα είναι κουρίσκος στην κουρά κάποιου που ήρθε να τον βοηθήσει ή και που φέτος δε μπόρεσε, αλλά άλλες φορές μπορούσε. Είναι μια διαδικασία που στηρίζεται στην αλληλεγγύη, στην εργατικότητα, στη συμπαράσταση, στην αξιοσύνη. Αξίες που υποχωρούν σήμερα αλλά ακόμα αντέχουν.

Η συμμετοχή δεν πληρώνεται. Είναι δώρο στο βοσκό που κουρεύει. Κι η ανταπόδοση θα έρθει με τη συμμετοχή του στις κουρές αυτών που ήρθαν στη δικιά του. Εν τω μεταξύ, ένα μικρό "ευχαριστώ" είναι το συνήθως πλούσιο τραπέζι που ακολουθεί.

Εκεί ο βοσκός τραπεζώνει αυτούς που έσπευσαν σε βοήθειά του. Και η καλή διάθεση και το κέφι που υπάρχει στην κουρά τώρα γίνεται ακόμα μεγαλύτερη. Το τραπέζι εξελίσσεται σε συχνά σε γλέντι, κι η φιλοξενία και κοινωνικότητα των κρητικών βρίσκει την αφορμή να το επεκτείνει σε τραπέζι για περισσότερους, όχι μόνο αυτούς που έχουν πάρει μέρος στην προσπάθεια...

Δεν υπάρχουν σχόλια: